Ra máu khi mang thai và những điều mẹ bầu cần lưu ý

Ra máu khi mang thai là một hiện tượng không hề hiếm gặp và luôn khiến mọi bà bầu lo lắng. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây chảy máu khi mang thai và những điều cần lưu ý trong trường hợp này có thể giúp các bà bầu yên tâm hơn về sức khỏe của mình và thai nhi. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng khám phá về vấn đề này.

1. Ra máu khi mang thai là như nào?

Ra máu khi mang thai có thể xảy ra bất kỳ thời điểm nào trong quá trình mang thai, từ tuần mang thai thứ nhất cho đến ngay trước khi chuyển dạ. Hiện tượng này có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Chảy máu có thể diễn ra trong tháng đầu hoặc các tháng tiếp sau của thai kỳ, tuy nhiên, giai đoạn đầu thường gặp phổ biến hơn và giai đoạn cuối thường nghiêm trọng hơn.

Theo thống kê, trong 3 tháng đầu thai kỳ, khoảng 15-25% phụ nữ mang thai gặp hiện tượng ra máu. Chảy máu nhẹ hoặc ra máu có thể xảy ra 1-2 tuần sau khi trứng đã thụ tinh và tổ hợp với niêm mạc tử cung. Điều này xảy ra do cổ tử cung có thể chảy máu dễ dàng hơn khi mang thai vì sự phát triển của nhiều mạch máu ở khu vực này.

2. Nguyên nhân chảy máu khi mang thai

 2.1. Nguyên nhân chảy máu khi mang thai trong 3 tháng đầu

Chảy máu khi mang thai trong 3 tháng đầu là một hiện tượng khá phổ biến, xảy ra ở khoảng 15-20% phụ nữ mang thai. Có nhiều nguyên nhân gây chảy máu khi mang thai, bao gồm cả nguyên nhân sinh lý và nguyên nhân bệnh lý.

Nguyên nhân sinh lý

• Thụ thai: Trong quá trình thụ thai, lớp niêm mạc tử cung sẽ bị bong ra do nội tiết tố trong cơ thể của chị em tăng cao. Lúc này lớp niêm mạc bị đưa ra ngoài sẽ gây ra hiện tượng chảy máu có màu nâu nhạt, kèm chất nhầy. Đây là hiện tượng bình thường và thường chỉ kéo dài trong khoảng 1-2 ngày.
• Tác động của quan hệ tình dục: Quan hệ tình dục trong thời gian mang thai có thể gây ra chảy máu âm đạo nhẹ. Điều này là do sự cọ xát của dương vật vào thành âm đạo hoặc cổ tử cung có thể gây ra tổn thương và chảy máu.
• Chọc hút trứng: Chọc hút trứng là một thủ thuật được sử dụng trong thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Thủ thuật này có thể gây ra chảy máu âm đạo nhẹ trong vài ngày sau khi thực hiện.

Nguyên nhân bệnh lý

• Thai ngoài tử cung: Thai ngoài tử cung xảy ra khi trứng đã thụ tinh không làm tổ trong tử cung như bình thường, mà phát triển bên ngoài tử cung, chẳng hạn như trong ống dẫn trứng. Nếu phôi thai tiếp tục phát triển sẽ khiến ống dẫn trứng bị vỡ, thậm chí đe dọa tính mạng người mẹ.

Hình ảnh thai ngoài tử cung gây ra máu khi mang thai

• Sảy thai: Sảy thai là tình trạng thai ngừng phát triển và chết trong tử cung trước tuần thứ 20 của thai kỳ. Sảy thai có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm: vấn đề với nhiễm sắc thể, nhiễm trùng, vấn đề với tử cung hoặc cổ tử cung, hoặc các vấn đề với sức khỏe của người mẹ.
• Mất một thai đôi: Trong quá trình mang thai đôi, thai phụ có thể gặp trường hợp bị sẩy một còn một. Khi sẩy thai, tất nhiên sẽ chảy máu. Lưu ý, sau đó bạn phải hết sức cẩn thận để giữ em bé còn lại.
• Nhiễm trùng: Khi mang thai bị xuất huyết âm đạo nguyên nhân có thể do âm đạo và cổ tử cung của chị em bị nhiễm trùng hoặc bị nhiễm những bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.

Dấu hiệu nhận biết chảy máu khi mang thai trong 3 tháng đầu

Chảy máu khi mang thai trong 3 tháng đầu thường có các dấu hiệu sau:

• Chảy máu âm đạo, có thể là máu đỏ tươi hoặc máu nâu nhạt.
• Chảy máu kèm theo đau bụng, đau quặn bụng.
• Chảy máu kéo dài hơn 2 ngày.

Làm gì khi bị chảy máu khi mang thai trong 3 tháng đầu

Nếu bạn bị chảy máu khi mang thai trong 3 tháng đầu, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được thăm khám và điều trị kịp thời. Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn, sau đó thực hiện các xét nghiệm cần thiết để xác định nguyên nhân gây chảy máu.

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây chảy máu, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp, chẳng hạn như:

• Theo dõi: Nếu nguyên nhân gây chảy máu là sinh lý, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi sức khỏe của bạn và thai nhi.
• Điều trị nội khoa: Nếu nguyên nhân gây chảy máu là bệnh lý, bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội khoa bằng thuốc, chẳng hạn như thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng viêm.
• Điều trị ngoại khoa: Nếu nguyên nhân gây chảy máu là nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định điều trị ngoại khoa, chẳng hạn như phẫu thuật.

2.2. Nguyên nhân chảy máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ

Trong những tháng tiếp sau của thai kỳ, thai nhi đã phát triển lớn hơn và chèn ép vào các cơ quan xung quanh, khiến cho tử cung giãn ra và dễ bị tổn thương. Ngoài ra, các mạch máu ở tử cung cũng trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị vỡ khi có tác động lực. Do đó, chảy máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ là một hiện tượng khá phổ biến.

Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây chảy máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ:

• Nhau tiền đạo: Nhau tiền đạo là hiện tượng bánh nhau bám ở vị trí thấp của tử cung, che phủ một phần hoặc toàn bộ cổ tử cung. Nhau tiền đạo có thể gây chảy máu âm đạo bất thường ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ, nhưng thường gặp nhất là trong 3 tháng cuối. Chảy máu do nhau tiền đạo có thể nhẹ hoặc nặng, tùy thuộc vào mức độ che phủ của bánh nhau.

Hình ảnh nhau tiền đạo gây ra máu khi mang thai

• Đứt nhau thai: Đứt nhau thai là hiện tượng bánh nhau tách rời khỏi thành tử cung trước hoặc trong lúc sinh. Đứt nhau thai có thể gây chảy máu âm đạo đột ngột và dữ dội, kèm theo đau bụng và đau lưng. Đứt nhau thai là một biến chứng thai kỳ nguy hiểm, có thể gây tử vong cho cả mẹ và bé.
• Vỡ tử cung: Vỡ tử cung là tình trạng tử cung bị rách, có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm nhau tiền đạo, đứt nhau thai, sẹo tử cung từ lần sinh mổ trước đó, hoặc do chấn thương. Vỡ tử cung là một biến chứng thai kỳ rất nguy hiểm, có thể gây tử vong cho cả mẹ và bé. Triệu chứng ban đầu của vỡ tử cung chỉ đơn giản là ra máu khi mang thai
• Nhau cài răng lược: Nhau cài răng lược là hiện tượng bánh nhau bám dính vào thành tử cung không thể tách rời, có thể gây chảy máu âm đạo trong giai đoạn cuối thai kỳ và mất máu nghiêm trọng trong quá trình sinh. Nhau cài răng lược là một biến chứng thai kỳ rất hiếm gặp, nhưng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của cả mẹ và bé.
• Sinh non: Sinh non là hiện tượng thai nhi được sinh ra trước tuần thai thứ 37. Chảy máu âm đạo trong giai đoạn cuối thai kỳ có thể là dấu hiệu sinh non. Một số biểu hiện khác của sinh non gồm co bóp tử cung, áp lực vùng chậu hoặc bụng dưới, đau lưng.

Các dấu hiệu và triệu chứng của ra máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ

Các dấu hiệu và triệu chứng của chảy máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây chảy máu. Dưới đây là một số dấu hiệu và triệu chứng phổ biến:

• Chảy máu âm đạo, có thể từ nhẹ đến nặng.
• Đau bụng hoặc đau lưng.
• Co bóp tử cung.
• Áp lực vùng chậu hoặc bụng dưới.
• Cảm giác mệt mỏi hoặc chóng mặt.

Cách xử trí khi bị ra máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ

Nếu bạn bị chảy máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ, bạn cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng, siêu âm, xét nghiệm máu và nước tiểu để xác định nguyên nhân gây chảy máu và có phương pháp điều trị phù hợp.

Trong trường hợp chảy máu nặng, bạn có thể cần nhập viện để được theo dõi và điều trị tích cực. Một số phương pháp điều trị chảy máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ bao gồm:

• Thuốc nội khoa: Một số loại thuốc có thể được sử dụng để kiểm soát chảy máu, chẳng hạn như thuốc co mạch hoặc thuốc kháng viêm không steroid (NSAID).
• Thuốc tiêm: Trong trường hợp chảy máu nặng, bác sĩ có thể chỉ định tiêm thuốc để kiểm soát chảy máu.
• Mổ: Trong một số trường hợp, mổ lấy thai hoặc mổ cắt tử cung có thể được chỉ định để cứu sống mẹ và bé.

Lời khuyên phòng ngừa ra máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ

Để phòng ngừa chảy máu khi mang thai trong những tháng tiếp sau của thai kỳ, bạn nên:

• Khám thai định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ.
• Tuân thủ các chỉ định của bác sĩ trong suốt thai kỳ.

3. Lưu ý khi ra máu khi mang thai bất thường

• Đi cấp cứu ngay: Nếu bạn có các triệu chứng sau, hãy đi cấp cứu ngay lập tức:
  • Đau quặn bụng dưới
  • Chảy máu nhiều dù đau hay không kèm dải máu đông
  • Choáng hoặc ngất
  • Sốt trên 38 độ C hoặc ớn lạnh

Khám thai định kỳ

• Theo dõi lượng máu ra: Bạn nên dùng băng vệ sinh bình thường để biết được mình ra bao nhiêu máu và máu gì: hồng, nâu, đỏ, máu tươi hay cục.

Hình ảnh máu màu hồng + đỏ bám vào băng vệ sinh

Hình ảnh máu màu nâu bám vào băng vệ sinh

• Không dùng tampon hoặc quan hệ khi đang ra máu: Tampon có thể đẩy máu và cục máu đông lên sâu vào âm đạo, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Quan hệ tình dục khi đang ra máu bất thường có thể gây đau đớn và chảy máu nhiều hơn.
• Nằm nghỉ ngơi hoàn toàn: Nằm nghỉ ngơi hoàn toàn sẽ giúp cơ thể bạn phục hồi và ngăn ngừa chảy máu nhiều hơn.
• Ăn thức ăn mềm dễ tiêu hóa: Ăn thức ăn mềm dễ tiêu hóa sẽ giúp bạn dễ chịu hơn khi đang ra máu.
• Vệ sinh cơ quan sinh dục hàng ngày: Vệ sinh cơ quan sinh dục hàng ngày sẽ giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.

Phòng ngừa ra máu bất thường khi mang thai:

Để phòng ngừa ra máu bất thường khi mang thai, bạn nên:

• Khám và siêu âm thai định kỳ: Khám và siêu âm định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các bất thường và điều trị kịp thời.

Siêu âm thai định kỳ khi mang thai

• Khám phụ khoa trước và trong thời kỳ mang thai: Khám phụ khoa trước và trong thời kỳ mang thai sẽ giúp phát hiện và điều trị các bệnh lý phụ khoa, từ đó giảm nguy cơ ra máu bất thường khi mang thai.
• Có lối sống lành mạnh: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, vận động thường xuyên, tránh căng thẳng sẽ giúp bạn có một thai kỳ khỏe mạnh và giảm nguy cơ ra máu bất thường.

Trên đây là bài viết tổng hợp kiến thức về hiện tượng ra máu khi mang thai cùng các dấu hiệu nguy hiểm liên quan đến chảy máu ở tháng đầu và các tháng còn lại của thai kỳ. Việc ra máu khi mang thai không phải lúc nào cũng đơn giản, đôi khi đó là dấu hiệu cho thấy một số vấn đề nghiêm trọng với sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Chính vì vậy, bài viết này mong muốn mang lại thông tin hữu ích giúp cho các bà bầu có thể tự tin hơn trong việc chăm sóc sức khỏe, giảm thiểu các rủi ro và đảm bảo sự an toàn cho bản thân và thai nhi. Đặc biệt để có thể đưa ra quyết định sáng suốt và đúng đắn nhất cho sức khỏe của bạn và bé yêu trong bụng.

Bài viết được tham khảo ý kiến chuyên môn từ ThS. Bs. Nguyễn Ngọc Tú